Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 99

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 99

Next

Go to Volume: Page:

[001] iudicio versus eum qui nihil iuris habet in eo, et sic iniuste¹⁴ erit disseisitus.
[002] <Et cum verus dominus respondere possit contra servum existentem sub
[003] potestate sua quod iuste eum eiecerit, vel quod iniuriam ei non fecerit,
[004] quia rem illam emit de denariis et de rebus domini, hoc dicere non poterit
[005] extraneus ille cuius servus non fuerit quod hoc fecerit de rebus suis. Et
[006] ideo non habebit locum exceptio servitutis in persona extranei sicut
[007] in persona domini.> Item sine iudicio, quia si disseisitor iudicium
[008] f.196b] expectaret et per actionem petere vellet, nullam in¹⁵ mundo¹⁶
[009] inveniret quæ ei competere posset. Et ideo cum nullam habere posset
[010] actionem, nulla ei competere debet exceptio contra servum qui alienus
[011] est, quia sequeretur istud inconveniens quod retinere posset per exceptionem
[012] et per malitiam quod numquam adquirere posset per actionem.
[013] Et unde ad exceptionem villenagii sic est distinguendum cum servus dicat
[014] se esse disseisitum. Imprimis utrum fuerit sub potestate domini sui cum
[015] fuerit disseisitus vel extra potestatem domini, sicut in statu libero, quod
[016] in servitutem revocari non possit sine brevi nec sine iudicio. Item cum
[017] fuerit sub potestate domini refert utrum feoffatus fuerit ab ipso domino
[018] suo vel ab extraneo non domino. Et si a domino, utrum villenagium
[019] tenuerit cum tenemento libero vel non. Item refert quis eum disseisiverit,
[020] ipse dominus vel alius¹⁷ non dominus. Item cum fuerit sub potestate
[021] domini utrum rem tenuerit nomine proprio vel alieno, scilicet tenementum
[022] suum proprium cum fuerit ab aliquo feoffatus, vel alienum, cum disseisinam
[023] fecerit vel intrusionem, et sic quodam modo nomine proprio:
[024] alieno,¹⁸ ut si ad terminum annorum vel ad voluntatem dominorum quorum
[025] res fuerit vel in villenagio. Item sive fuerit sub potestate sive extra,
[026] utrum feoffatus fuerit de re propria ipsius donatoris, vel de re aliena
[027] cuius donator dominium non habuit.¹⁹ Cum autem fuerit sub potestate
[028] domini et feoffatus ab ipso domino suo, liberum habere poterit tenementum
[029] de voluntate domini. Et a quocumque fuerit disseisitus, sive a
[030] domino sive ab alio, seisinam suam recuperabit per assisam versus
[031] dominum suum et multo fortius versus extraneum cuius servus numquam
[032] fuit, quia si servus assisam portaverit super dominum suum et dominus
[033] de servitute excipiat contra servum, servus replicare poterit contra dominum
[034] de facto et feoffamento ipsius domini qui contra factum suum
[035] venire non poterit, ex quo semel hoc voluit, licet servus villenagium
[036] tenuerit cum ipso libero tenemento. Si autem de tenemento a domino
[037] dato fuerit per non dominum disseisitus, et ipse assisam versus non dominum
[038] arramiaverit et non dominus versus eum exceperit²⁰ de servitute,

Notes

14. iuste, OB, MA, MB, CM.

15-16. Om., OB, MA, MB, CM.

17. Om., OB, MA, MB, CM, Y.

18. vel alieno, V, MG, OB, OC.

19. habuerit, CE, Y.

20. exciperet, OB, MA, MB, CM.