Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 96

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 96

Next

Go to Volume: Page:

[001] de quibus omnibus poterit inquiri veritas per iuratam et non in modum
[002] assisæ, excepto⁸ eo, quod si obiciatur exceptio villenagii cum tali adiectione
[003] inter alias quod non possit maritare filiam suam sine mercheto certo vel
[004] incerto, talis adiectio numquam locum habebit in persona liberi, licet
[005] teneat per villanas consuetudines, nisi se ad hoc specialiter obligaverit vel
[006] nisi se copulaverit villanæ in villenagio propter iura libertatis, quia quamvis
[007] teneat in villenagio, tamen sui iuris est ut liber homo, nec sanguinem
[008] suum nec carnem licet in villenagio tenuerit subicit servituti. De servo
[009] autem hoc intellegendum erit qui sui potestatem non habet sed dominus.
[010] <Si autem contra⁹ prædictas rationes aliquid statuatur, non erit hoc pro
[011] iudicio vel iure observandum quia potius error dici poterit quam veritas,
[012] corruptela quam consuetudo: ut si quis cognoverit se aliquando fuisse
[013] villanum sed manumissum, non recuperabit liberum tenementum per
[014] assisam licet proferat cartam manumissionis. Ut inter placita quæ sequuntur
[015] regem anno regni sui vicensimo¹⁰ tertio¹¹ comitatu¹² Suffolciæ,
[016] assisa novæ disseisinæ,¹³ si Radulfus filius Roberti. Sed hoc salvari poterit
[017] ubi¹⁴ quis¹⁵ servum suum vendiderit pro denariis et ubi venditus servus
[018] numquam liberatus fuit emptori in vita venditoris vel emptoris, et qui si
[019] liberatus esset propter hoc non mutat statum licet mutaverit dominum.
[020] Item si huiusmodi manumissus prolem suscitaverit, quamvis ex libera
[021] hereditatem habente, si post mortem matris eiciatur, non¹⁶ recuperabit
[022] per assisam liberum tenementum non magis quam¹⁷ villani: ut inter
[023] placita quæ sequuntur regem anno regni sui vicensimo primo comitatu¹⁸
[024] Eboraci, assisa novæ disseisinæ,¹⁹ si Willelmus de Stokbrugge.²⁰ Item
[025] mulier libera habens hereditatem cum fuerit villano copulata et ambo
[026] eiecti²¹ fuerint, non recuperabit quamdiu villanus vixerit, ut inter placita
[027] quæ sequuntur regem anno vicensimo, assisa novæ disseisinæ²² de Waltero
[028] de Emmedene et Alicia filia Ernaldi, comitatu Bukinghamiæ, sed
[029] contra.>

f.195b] Si quis queratur se iniuste esse disseisitum.

[031] ET generaliter notandum quod cum quis queratur²³ se iniuste esse disseisitum,
[032] bene poterit esse quod numquam fuit in seisina. Et ex hoc habebit
[033] tenens exceptionem et veritas inquiratur per assisam. Item si fuit in
[034] seisina, hoc potuit esse quod non nomine proprio sed alieno, ut procurator,
[035] firmarius, servus et huiusmodi. <Habere autem poterit quis seisinam
[036] corpore et animo proprio²⁴ et corpore et animo²⁵ alieno, et adquirere rem

Notes

8. excipiendo, OB, MA, MB, CM.

9. Om., OB, MA, MB, CM (+).

12. in comitatu, OC, MG.

10-11. v. quarto, OB, OC; tricensimo t., MB.

13. Om., OA, OB.

14-15. ut, MB; ut quis, CM; ut siquis, OB, MA; nisi quis, MG.

16. nec, OB, MA, MB, CM.

17. Om., OB, MB, CM.

18. in comitatu, OC, MG.

19. Om., OA, OB, MB, MC.

20. Stokerig., Stokbrigge, Stokburg., MSS. var.

21. electi, OB, MB, MA (corr.), CM (corr.).

22. Om., OA, OB, MB.

23. Om., OA; decit, CE; dicat, Y.

24-25. Om., OB, MA, MB, CM.