Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 86

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 86

Next

Go to Volume: Page:

[001] domino ei qui fuerit extra potestatem domini sui et recenter fugerit, tenebit
[002] exceptio contra eum quamdiu dominus eum repetere posset sine brevi,
[003] et ita quod non⁵ oporteat eum ad alterius auxilium recurrere nisi suum, et
[004] si habere non possit regressum ad villanum suum recuperandum nisi per
[005] breve, qualiscumque fuerit ille fugitivus vel qualitercumque fuerit extra
[006] potestatem vel quandocumque fugerit,⁶ non tenebit exceptio nec valebit
[007] quousque fugitivus pervenerit in potestatem domini, cum dominus desierit
[008] possidere per impotentiam vel negligentiam et utramque amiserit, naturalem
[009] videlicet et civilem, quasi exceptione opposita non suo tempore nec suo
[010] loco. Sed villano competit restitutio per assisam quia forte habet exceptionem
[011] perpetuam, et dominus numquam audietur excipiendo donec villanus
[012] pervenerit in suam potestatem, qui forte se tueri poterit in statu
[013] libero donec discussum⁷ sit utrum liber sit an servus, vel donec dominus in
[014] probatione defecerit vel⁸ non defecerit,⁹ et cum¹⁰ in causa status per breve
[015] de nativis illum in servitutem revocaverit, probato villenagio, restituetur
[016] domino suo cum tota sequela sua et cum omnibus terris et catallis suis
[017] omnibus. Sed quare non potest dominus suus eicere eum de tenementis
[018] adquisitis et auferre ei catalla sua sine iudicio cum fuerit extra possessionem
[019] antequam corpus disrationaverit? Videtur quod si ita esset hoc esset
[020] iniquum, tum¹¹ quia non poterit quis habere pertinentias antequam habuerit
[021] id ad quod res pertinebit, sicut videri poterit per exemplum de advocationibus
[022] ecclesiarum. Quia si ad¹² aliquem pertineat¹³ manerium aliquod
[023] cum advocatione et fuerit extra possessionem et vacaverit ecclesia, si præsentaverit
[024] propter ius præsentandi quod ad eum pertinebit cum manerio,
[025] non valebit præsentatio antequam disrationaverit manerium ad quod præsentatio
[026] pertinuerit. Et vulgariter dicitur quod primo oportet cervum
[027] capere et postea cum captus fuerit excoriare illum. Item videtur quod non
[028] poterit quis terras vel catalla a fugitivo vel servo qui fuerit extra potestatem
[029] et¹⁴ in statu libero auferre sine corpore, propter verba in brevi de
[030] nativis contenta, ubi præcipit dominus rex quod vicecomes faciat ei habere
[031] nativum et fugitivum suum cum tota sequela sua et cum catallis suis. Et
[032] unde videtur quod sine iudicio catalla sua auferre non possit, quia si ita,
[033] talia verba, scilicet cum catallis in brevi perperam posita effectum non
[034] f.191b] haberent. Item ratio esse poterit quod si inter dominum et servum
[035] illum alias¹⁵ quæstio status haberetur, obstaret semper domino petenti
[036] exceptio spoliationis donec servus ad plenum restitueretur. Quid etiam
[037] iuris clamare poterit dominus¹⁶ in catallis vel tenementis quasi in accessorio,

Notes

5. Om., OB, MA, MB, CM.

6. fuerit, MG, LA.

7. dissensum, OB, MB, CM.

10. Om., OB, MA, MB, CM.

8-9. Om., OB, MA, MB, CM.

11. tamen, MSS. var.; cum, LA; om., V.

12-13. aliquem p. ad, OB, MB; aliquid p. ad, MA, CM.

14. Om., OB, MA, MB, CM.

15. alia (aliqua), OB, MA, MB, CM.

16. Om., OB, MA, MB, CM.