[001] tamen11 exceptione perpetua muniti vel privilegio, exceptione scilicet [002] perpetua qua se tueri possit12 perpetuo, quia numquam forte fugerunt de [003] terra opponentis, vel huiusmodi privilegio, quia manentes in civitate aliqua [004] vel villa13 privilegiata vel dominico domini regis per unum annum et unum [005] diem sine clamio. Item privilegio clericali. Sed quid dicetur de milite? Re [006] vera illud idem quod de clerico donec fuerit per iudicium degradatus. Item [007] refert utrum proprio servo obiciatur vel alieno. Item in qua causa, utrum [008] scilicet in iudicio petitorio in causa proprietatis, vel querenti in iudicio possessorio [009] et restitutionem petenti in causa possessionis et spoliationis. Item [010] refert utrum queratur et petat restitui de spoliatione propria, vel petat [011] sibi rem reddi de possessione aliena, sicut de seisina alicuius antecessoris [012] sui quam antecessor habuit die quo obiit, in causa possessionis ut de feodo. [013] <In restitutione spoliationis non nocet ei qui est extra potestatem constitutus [014] quin recuperet, quia prius inquirendum est de spoliatione quam de [015] statu. Si autem petat versus dominum in causa proprietatis, obstabit exceptio [016] villenagii et probabitur exceptio per parentes vel per patriam, ut si [017] servus petat seisinam antecessorum suorum ante fugam.> Item ut de [018] feodo et de iure in causa proprietatis in qua non admittitur ad actionem, [019] opposita exceptione servitutis et probata pro statu antecessorum suorum [020] et de eorum seisina, nisi forte ipsi essent in statu liberali. Si autem obiciatur [021] exceptio villenagii alicui ut iuratori, talis exceptio probatione non [022] indiget nec aliqua solemnitate, sed credendum erit14 simplici verbo coniuratorum [023] sine aliquo sacramento, ut supra de exceptionibus contra iuratores. [024] Item refert a quo opponi debeat, quia quamvis exceptio aliquando competat [025] contra alium, non tamen pertinent ad omnes ut illam opponant. [026] Ideo videndum utrum ille dominus vel extraneus, et si extraneus utrum [027] f.191] feoffator fuerit vel alius cuius nulla ratione interfuit. Si autem [028] dominus sub cuius fuerint1 potestate, servus2 proprius vel alienus, vel liber [029] homo cuius status fuerit dubius an sit liber vel servus, si prima facie assisa [030] sive actio iusta videatur, cum servus exceptionem non habet contra dominum [031] suum quia nullum habet liberum tenementum contra dominum suum, [032] quia quidquid per ipsum adquiritur id domino adquiritur, et cum ipse a [033] domino suo possideatur, nihil possidere potest nec proprium habere. Si [034] autem servo alieno vel libero in statu servili constituto, tenebit exceptio [035] donec servus probetur alienus vel donec ille liber in servitute detentus se [036] liberum esse probaverit. Et semper erga tales locum habebit ista exceptio, [037] sive tenementum fuerit villenagium purum ipsius domini vel eorum perquisitum [038] ex3 feoffamento alio.4 Cum autem opposita fuerit exceptio a vero
Volume 3, Page 85
Next