Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 78

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 78

Next

Go to Volume: Page:

[001] quædam exceptiones contra personam querentis quæ assisam omnino perimunt.
[002] Est enim peremptoria brevis et dilatoria iudicii. Est¹⁸ quædam
[003] peremptoria quantum ad personam unius et dilatoria iudicii et non peremptoria
[004] quantum ad personam alterius, ut si querens actionem non habeat
[005] sed alius, et competat alteri actio et non sibi. Item sicut competit contra
[006] personam ita competit contra assisam. Si autem breve non valeat ab initio,
[007] non erit ulterius procedendum. Si autem breve valeat, tunc recurrendum
[008] est ad personam et videndum si ei competat querela vel non: postea vero ad
[009] f.188] assisam si tenens iniuste¹⁹ et sine iudicio disseisiverit ipsum querentem,
[010] ut dicit, de libero tenemento suo in tali villa et post talem terminum.
[011] Imprimis autem oportet confirmare breve confirmata iurisdictione sic ut
[012] si iustitiarii habeant potestatem iudicandi et auctoritatem superioris, ut
[013] per breve speciale vel per generalem summonitionem, ut supra in principio
[014] videre poterit manifeste. Cum autem confirmata fuerit persona iustitiarii
[015] oportet quod breve competens sit actioni. Item quod querens habeat
[016] actionem et tenens habeat exceptionem, et quod certa res in iudicium
[017] deducatur, ut supra. Confirmata igitur persona iustitiarii et audito brevi,
[018] excipiat tenens imprimis contra breve si videat sibi exceptionem competere.
[019] Multipliciter enim excipi poterit contra breve, ut si in se vitiosum sit,
[020] si appensum fuerit sigillum adulterinum, vel etiam si rasura sit in loco
[021] suspecto, ubi nomina scribuntur et non iura. Item ut¹ si in se aliam contineat
[022] falsitatem, quod non habeat verbis cancellariæ ordinatam² dispositionem
[023] nec verborum ordinem nec stilum calami, ita quod concordet manibus
[024] notariorum. Suspicio etiam esse poterit in nominibus tenementorum,
[025] locorum et aliorum quæ sunt iudicii principalia, et quæ certa sunt et varietatem
[026] non admittunt. In aliis vero quæ iuris sunt non est multum curandum
[027] de rasura, quia rasura in illis quæ iuris sunt non multum inducit³
[028] suspicionis. Jura enim et constitutiones⁴ et alia quæ communia sunt omnibus
[029] ubique scribi possunt, nisi huiusmodi suspicionem inducant calami
[030] diversitas vel atramenti. Et si in loco suspecto inveniatur rasura, videndum
[031] erit et distinguendum utrum brevia sint quæ diriguntur vicecomitibus,
[032] clausa vel aperta. Item utrum id quod suspectum est in cancellaria sit
[033] emendatum, vel ab alio sicut a clerico vicecomitis, si clausum fuerit vel
[034] apertum, sit nomen alicuius vel aliud quid prius scriptum inconsulte
[035] deletum, quod ex hoc præsumi possit vehementer, ut si breve illud aliquo
[036] tempore sub alio nomine recitatum fuerit et auditum et qui hoc veraciter
[037] protestentur, ille qui super hoc conventus fuerit et convictus, dum querela
[038] tamen prius in iudicium deducatur et facta inquisitione culpabilis inveniatur,
[039] tamquam falsarius puniatur. Item videndum erit si tempore datæ

Notes

18. est etiam, OC, MG.

19. Om., OA, CE.

1. Om., MA, MB, MC, CE; nec, MG.

2. ordinationem, OA, CE.

3. inducit, V, CE; inducunt, MSS. gen.

4. consuetudines, V, MG.