Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 70

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 70

Next

Go to Volume: Page:

[001] possit seisina sua, vel quod alius uti velit contra suam voluntatem, et sic
[002] de qualitate disseisinæ. Item inquirendum est de modo, scilicet utrum
[003] facta fuerit disseisina de nocte vel de die, utrum cum armis vel sine. Item
[004] utrum cum roberia vel sine, et de singulis circumstantiis. Item quærendum,
[005] quamvis querens iustum non habeat initium, ut⁶ si per disseisinam
[006] f.184b] vel intrusionem vel per donationem a non domino de re aliena,
[007] per quantum tempus possederit, per longum vel per breve, et quis eum
[008] eiecerit, extraneus qui ius non habet omnino vel verus dominus vel
[009] feoffator suus, et hoc propter commodum possessoris, cum ille qui possidet,
[010] licet ius non habeat, meliorem habeat condicionem eo quod in possessione
[011] est quam ille qui nihil iuris habet et est extra possessionem,
[012] quia talis qui ita est in possessione statim habet liberum tenementum
[013] erga feoffatorem suum et extraneas personas sine aliquo temporis intervallo,
[014] contra verum dominum non sine temporis intervallo quod sufficere
[015] possit pro titulo, ita quod possidens eici non possit sine iudicio. Item
[016] talibus non competit aliqua exceptio contra assisam, nec de tenera seisina
[017] nec de libero tenemento. Feoffatori de re aliena non competit propter
[018] factum suum, extraneis vero non quia nullum ius habent. Vero domino
[019] non propter tempus, quia post tempus disseisivit sine iudicio. Quibus
[020] de causis etiam⁷ proximo⁸ prænotatis inquirendum erit a disseisitore, cum
[021] taliter possidens absque iusto initio iniuste et sine iudicio, vel licet non
[022] iniuste per se tamen iniuste quia sine iudicio disseisitus fuerit, qualem
[023] ingressum ille de quo queritur habuit in illud tenementum, ut videri
[024] possit utrum ei competat exceptio vel non. Et si querens nihil docere
[025] possit quod habeat liberum tenementum vel quod iniuste deiciatur, tamen
[026] oportet quod ille de quo queritur doceat contrarium quod iuste, scilicet
[027] quod⁹ iuste¹⁰ posuerit se in seisinam et non iniuste, scilicet vel cum iusto
[028] iudicio vel alio modo incontinenti in causis prænotatis. <Item si dicat
[029] tenens quod iuste et de voluntate querentis, hoc non sufficit quia potest
[030] de voluntate intrare sed postmodum iniuste et contra voluntatem se in
[031] seisina tenere multis modis, sicut per vim ut contra conventionem.>

Factis interrogationibus a iustitiariis a querente, inquirendum erit a tenente si aliquid sciat dicere quare assisa debeat remanere.

[033] FACTIS igitur interrogationibus ut prædictum est quod non est fatuum
[034] neque præsumptuosum, tunc primo quæratur a tenente si aliquid velit
[035] vel sciat dicere quare assisa debeat remanere. Ex interrogationibus
[036] vero præcedentibus dabitur ei materia respondendi. Sunt tamen qui interrogant
[037] a tenente si aliquid sciat dicere contra assisam, quod non est in
[038] primis quærendum, sicut paulo ante dictum est. Et cum¹¹ ita inquisitum

Notes

6. vel, OB, MA, MB, CM.

7. et, OB, MB, CM, MG; om., MA.

8. Om., OB, MA, MB, CM; proxime, V.

9-10. Om., CE, MC, MG, Y.

11. Om., LA, MC.