[001] et sic non nomine alieno sed proprio, licet re vera nihil iuris [002] habeat quantum ad verum dominum, habet tamen statim et sine intervallo [003] liberum tenementum quantum ad omnes qui sunt extra possessionem [004] qui nihil iuris habent in tenemento, ut infra eodem.31> Et proposita sic [005] querela et fundata, tunc demum descendendum erit ad recognitionem ut [006] sciri possit utrum verum sit quod proponitur vel non. Igitur si ita nude1 [007] et in superficie procedatur, sicut quidam faciunt qui dicunt, statim [008] audito brevi, si ille de quo queritur aliquid sciat dicere contra assisam, [009] indiscrete agitur quasi querela manente indiscussa, quia nescitur adhuc [010] utrum competat assisa vel iurata, nec etiam scitur utrum ibi sit transgressio [011] vel disseisina. Igitur sicut necesse est quod petens doceat in causa [012] proprietatis quo iure petat, cum non sufficiat per se dicere quod ius habeat [013] in re nisi doceat de iure, ita non sufficit proponere querelam nisi querens [014] doceat ius querelæ et quo iure ad ipsum pertineat. Et ideo ut certa res [015] in iudicium deducatur et certi reddantur iustitiarii et instruantur iuratores, [016] oportebit iustitiarios interrogationes facere ad cautelam, scilicet [017] imprimis de quo tenemento querens fuerit disseisitus. Item de qualitate, [018] utrum scilicet de terra vel de redditu, ut si de terra inquirendum est [019] utrum propria fuerit vel communis. Item publica vel res sacra. Item si [020] terra sive tenementum sit hereditas descendens vel perquisitum ex aliqua [021] iusta causa adquisitionis. Item in feodo vel ad vitam quocumque modo [022] vel donec sit provisum, ita quod ad minus præsumi possit quod possit [023] esse suum liberum tenementum, et quamvis alienum quod tempus sufficiat [024] quod sine iudicio eici non deberet. Et ideo de tempore seisinæ quærendum [025] est quicumque fuerit in seisina et sine iudicio disseisitus, ut2 frater postnatus [026] vel antenatus, ut3 bastardus vel etiam omnino extraneus. Si autem [027] redditus, tunc inquirere oportet si redditus ille sit qui domino feoffatori [028] debeatur, vel redditus qui concedatur de aliquo tenemento annuatim [029] percipiendo ut tenementi feoffato. Item utrum sit de camera tantum [030] percipiendus ad vitam, vel in feodo de heredibus sine aliquo tenemento [031] de quo debeat provenire. Item si sine tenemento et de camera et in [032] feodo vel ad vitam, si detur pro aliquo tenemento vel pro aliquo iure [033] habendo vel libertate in fundo alieno. Item inquirere oportet de quantitate [034] tenementi, utrum sit ibi plus vel minus, ut sciri possit si plus querens [035] posuerit in visu suo quam recuperare debeat per assisam, et ut sciri [036] possit utrum recuperare debeat totum vel partem vel omnino nihil. [037] Item ne querens plus usurpet in seisina quam recuperavit per assisam, [038] quod4 si fecerit et inde fiat querela, declarabitur postmodum per assisam.5 [039] Item inquirendum est utrum omnino eiectus fuerit vel quo minus uti
Volume 3, Page 69
Next