[001] ei assignetur quantum iuratores crediderint ipsum esse disseisitum, quia [002] etsi iustitiarii semper certum reddere non possint iudicium eo quod de [003] incerta re agitur apud illos, tamen hoc facere debent17 quantum eis fuerit [004] possibile. Sunt autem18 quidam iuratores qui sine visu faciunt sacramentum, [005] et ita iurare debent quod veritatem dicent secundum conscientiam [006] suam salvo visu in modum iuratæ. Sed tamen de talibus distinguendum [007] erit utrum ab initio electi fuerint per vicecomitem vel per19 ballivum, et [008] præceptum fuerit ut visum facerent et ipsi hoc facere contempserunt, et [009] ita quod de negligentia nullam habuerint excusationem. In quo casu, [010] et si de hoc convicti fuerint quod per negligentiam hoc fecerint et contemptum, [011] graviter amercientur.20 Et si contingat quod de periurio in [012] assisa facta convincantur, pœnam non evadent convictorum nec quantum [013] ad infamiam nec quantum ad pœnam, quia magis deliquunt21 quam alii [014] iuratores per contemptum. Et ideo æqualis pœna eis infligitur cum de iure [015] maior propter contemptum esset infligenda, et hoc suæ imputare poterunt [016] negligentia. Si vero non sunt prius electi sed loco aliorum qui non veniunt [017] forte, vel si venerint certa ratione recusantur eo quod inutiles sunt vel [018] alio modo substituuntur, tunc videndum utrum fuerint de proximo [019] visneto vel longe a remotis alibi assumpti,22 et utrum verisimile sit vel [020] præsumi possit quod veritatem nesciant vel ignorent. Si autem præsumi [021] possit quod veritatem sciverint de facto secundum quod res se habet, [022] de loco tamen23 et quantitate rei dubitaverint, quoad hoc ultimum excusantur [023] quia visum non fecerunt de tenemento. Si autem in narratione [024] facti et veritatis mentiti fuerint scienter, non excusantur in hoc quantum [025] ad pœnam convictorum, sed vix quantum ad infamiam, et pro eo quod [026] visum non fecerint excusantur. Si autem longe a remotis assumpti fuerint [027] propter defectum aliorum, et ita quod præsumi possit quod veritatem [028] ignorent, excusantur quantum ad pœnam et quantum ad infamiam quia [029] visum non fecerunt, et similiter quia a remotis assumpti sunt et in veritate [030] errare possunt, et ideo non mentiuntur neque peierant quia contra [031] conscientiam non vadunt, nec consentit qui errat. Sunt etiam qui iurant [032] omnino sine visu in modum iuratæ, quod esse non debet, ut alibi, quia [033] esto quod assisa24 capi debeat in modum assisæ, cum nihil excipiatur [034] contra assisam coram iustitiariis nec sit ratio quare cadere debeat in [035] iuratam, et cum omnes iuratores electi sint in ipsa curia coram iustitiariis, [036] cum cito recessuri fuerint et quasi ex improviso dicere debeant veritatem, [037] cum visum25 de tenemento eis non fiat, nec sciverint utrum aliquid debeant [038] dare querenti, plus vel minus, vel totum auferre, nec sit locus convictioni, [039] periculosum erit querenti et tenenti quod procedat negotium sub iurata,
Volume 3, Page 63
Next