Propter destructionem et vastum et de provisione pnæ propter vastum.
[002] REX vicecomiti salutem. Scias quod propter destructionem quæ facta est [003] in bosco et in terra25 quam A. de N. tenet in dotem in tali villa de hereditate [004] B. de N. provisum est in curia nostra coram iustitiariis nostris quod [005] idem B. apponat forestarium suum ad prædictum boscum custodiendum, [006] f.316b] ita quod prædicta A. non habeat in eodem bosco nisi rationabile [007] estoverium suum ad ardendum, ædificandum et claudendum tantum26 [008] super eandem terram quam ipsa tenet in dotem de hereditate ipsius B. in [009] eadem villa, et hoc nullo modo nisi per visum et liberationem forestariorum [010] ipsius B. Si autem in terris, domibus, gardinis vel pasturis incorrigibilis [011] existat, tunc addatur clausula ista: provisum est etiam in eadem curia [012] nostra quod prædictus B. apponat ibi servientem suum ad curam capiendam, [013] ne eadem A. destructionem faciat in domibus, gardinis et pasturis, [014] et quod non capiat de hominibus eiusdem terræ nisi rationabiles exitus et [015] servitia quæ facere debent et solent. Et ideo tibi præcipimus quod non [016] impedias prædictum B. quin possit ibi apponere forestarium suum et [017] servientem suum secundum quod prædictum est, ne pro defectu tui inde [018] clamorem audiamus. Teste etcetera.
Refert utrum quis vastum fecerit in proprio vel alieno.
[020] ET refert utrum quis vastum faciat in proprio vel27 in28 alieno. Et est [021] proprium et magis proprium. Et est alienum et magis alienum. Magis [022] proprium, si29 quis habeat30 in fundo suo ius possessionis et proprietatis, [023] in quo si vastum faciat non erit tale vastum alicui iniuriosum licet sibi [024] ipsi31 damnosum,32 nisi servitus constituatur per modum donationis ne33 [025] possit. Item est proprium ut si quis teneat ad vitam suam tantum, ubi [026] tenens habuerit liberum tenementum tantum et alius proprietatem, et sic [027] utitur tenens quodam modo in proprio quoad rationabile estoverium [028] propter liberum tenementum, et sic non facit vastum nec iniuriam utendo [029] per mensuram. Sed34 si mensuram excedat utendo et capiendo ultra [030] rationabile estoverium,35 utitur quasi in alieno, et sic erit vastum iniuriosum [031] nisi vastum ita modicum fuerit propter36 quod non sit inquisitio [032] faciendo. Ut de termino Sanctæ Trinitatis anno regis Henrici quinto [033] decimo comitatu Bedefordiæ, de Petro Peyure. Et quid debeat adiudicari [034] ad vastum et quid non propter magnitudinem vel37 parvitatem, habet [035] quælibet patria suum modum et consuetudinem. Est etiam quasi alienum [036] ut si quis fundum habuerit in manu sua ratione custodiæ, in quo quia