Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 189

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 189

Next

Go to Volume: Page:

[001] ad irrigandum agrum suum, vel ad aliud commodum faciendum, quo
[002] casu impediri non debet quo omnino ducere non possit vel quo minus
[003] commode vel modo debito secundum consuetudinem servitutis: ut si
[004] ducere debeat omni tempore, et non permittit eum ducere nisi¹⁰ aliquo
[005] tempore. Item¹¹ si certis temporibus, non¹² permittit eum ducere aliquo
[006] tempore.¹³ Item si non in debita quantitate. Item si non permittat alveum
[007] purgare per quod aquæ ductus impeditur, et per hoc tenementa vicinorum
[008] submerguntur. In omnibus istis casibus fit disseisina vicino, et consulitur¹⁴
[009] ei per breve quare¹⁵ talis divertit cursum aquæ ad nocumentum liberi
[010] tenementi sui, per breve¹⁶ quod tale est. Nocumenta vero infinita sunt,
[011] secundum quod inferius dicetur, quæ omnino servitutes tollunt vel saltem
[012] dant impedimentum quo minus commode uti possit servitutibus. Et
[013] sciendum quod nocumentorum aliud iniuriosum et damnosum, aliud
[014] damnosum et non iniuriosum, unde cum fiat querela de nocumento quæri
[015] oportet ad quod damnum aliquid fiat: et videndum utrum sit damnosum
[016] et iniuriosum, et tunc tollendum. Si autem non iniuriosum licet damnosum,
[017] tunc erit sustinendum. Sicut videri poterit si quis servitutem habeat
[018] et ius pascendi in alieno, competit ei liber ingressus et egressus. Si autem
[019] ille cuius fundus fuerit aliquid faciat in ingressu quo minus omnino ingredi
[020] possit vel minus commode, ut si murum, fossatum vel hayam fecerit,
[021] facit nocumentum iniuriosum. Et quod ita factum est, statim et recenter
[022] flagrante facto, tolli poterit et demoliri etiam sine brevi: post tempus
[023] vero non nisi cum brevi. Eodem modo fieri debet si cui concedatur ius
[024] eundi per fundum alienum, si via quocumque modo obstruatur vel
[025] coartetur quo minus iri possit omnino vel non commode. Item si aquæ
[026] ductus concedatur ut prædictum est et divertatur ad nocumentum in
[027] parte vel in toto. Item poterit quis habere communam cum alio et ius
[028] fodiendi sicut ius pascendi, ut fodere possit in alieno argentum et aurum,
[029] stagnum,¹⁷ cretam, lapides et¹⁸ arenam et huiusmodi. Et eodem modo
[030] ius venandi et¹⁹ piscandi, potandi et hauriendi, et alia plura quæ infinita
[031] sunt cum eorum pertinentiis, scilicet cum libero accessu et recessu secundum
[032] quod ad communam pasturæ pertinet,²⁰ liber ingressus et competens²¹
[033] et liber egressus. Et in omnibus²² prædictis et aliis multis iaceret assisa
[034] f.232] novæ disseisinæ, eodem²³ modo sicut de communa pasturæ.
[035] Et etiam eodem modo quo iure si hoc esset in usu.

De nocumentis iniuriosis de servitutibus.

[037] ITEM si servitus fundo imponatur alicuius a iure, licet non ab homine ut

Notes

10. Om., OA, MA, MB.

12. et non, CE, Y.

11-13. Om., MA, MB.

14. consuletur, LA, MC.

15-16. Om., Om., OA, CE, Y, MA, MB.

17. stangnum, OC, CE; stannum, V.

18. Om., LA, MC.

19. Om., CE, Y.

20. Om., MA, MB.

21. petens, LA, MC.

22. omnibus casibus, V, MG.

23. et eodem, MA, MB.