Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 169

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 169

Next

Go to Volume: Page:

[001] alicui concesserit aliquam partem pasturæ suæ appropriaverit vel totam,
[002] et ille cui conceditur omnino teneatur extra, sive antea¹⁰ pecora sua immiserit
[003] sive non, facit disseisinam. Si autem ille cui servitus conceditur
[004] viribus concedentis possit resistere, statim cum¹¹ herba pullulare inceperit,
[005] averia sua immittat et pascat sive ante usus fuerit sive non, et sic per
[006] usum retinebit servitutem, etiam per unicum averium vel per duo, licet
[007] non tot immittat quot immittere posset vel deberet. Et quid si nullum
[008] omnino habuerit averium proprium? Sufficit si nomine suo immittat
[009] f.223b] alienum, et hoc nisi modus et constitutio servitutis se habeat
[010] in contrarium, scilicet quod immittere non possit nisi dominicum. Et
[011] quid si non¹² habuerit nec proprium nec alienum? Tunc sufficit ut videtur
[012] quod in quantum possit resistat et denuntiet¹³ cultori opus novum, scilicet
[013] quod excolere non sit ei licitum: et sic facta contentione et re effecta
[014] litigiosa, immittere poterit cum voluerit licet blada sint matura. Si autem
[015] tam negligens extiterit quod statim averia non immiserit nec alio modo
[016] contentionem apposuerit, amittere poterit servitutem et seisinam per
[017] talem negligentiam. Et unde si cum¹⁴ blada matura fuerint vel cum spicas
[018] emiserint¹⁵ vel naturam herbæ mutaverint, averia tunc primo immiserit
[019] vel contentionem fecerit, faciet domino fundi disseisinam de tenemento
[020] suo, et ita quod dominus fundi recuperare poterit tenementum suum
[021] liberum propter usurpationem et alius amittet assisam de communa
[022] pasturæ, vix audiendus in posterum super proprietate, et hoc propter
[023] negligentiam sive impotentiam cum magna negligentia trahatur ad consensum.
[024] Sed videtur contrarium. Esto quod quis alienum excolat tenementum
[025] et dominus tenementi sciens et prudens dissimulaverit quousque
[026] blada matura fuerint, non prius fit¹⁶ ei disseisina propter culturam quam
[027] si blada asportata fuerint a cultore: sed cum per tantum tempus dissimulaverit
[028] ut supra¹⁷ dictum¹⁸ est de communa quousque blada matura fuerint,
[029] quare non amittit ille seisinam suam per negligentem patientiam, sicut
[030] ille ut supra pasturam? Ad quod¹⁹ sciendum, quod est negligens patientia
[031] et patiens cautela, nec fit ei in aliquo disseisina per culturam cum hoc
[032] velit, et²⁰ quia per hoc semper melioratur condicio nisi cum ille cultor
[033] blada asportaverit, quod²¹ quidem non est in pastura, quia non melioratur
[034] condicio ex quo per patientiam non facit blada sua, quia in uno casu
[035] melioratur condicio tenentis per patientiam quoad bladum habendum, in
[036] alio deterioratur quia ex cultura deterioratur pastura. Ex patientia et
[037] quandoque patiens meliorem facit suam condicionem, quandoque deteriorem.

Notes

10. ante ea, V, CM; omnia, MA.

11. Om., OA, CE, OB, MA, MB.

12. nec, OB, MA, MB.

13. denuntiat, OB, MA, MB, Y.

14. Om., OB, MA, MB.

15. emiserit, V, MA; amiserint, OB, MB.

16. sit, MSS. var.

17-18. prædictum, OB, MA, MB.

19. hoc, OB, MA, MB.

20. Om., OB, MA, MB.

21. quo, OA, CE.