[001] indeterminatum absque aliqua certa temporis præfinitione, scilicet [002] donec quid fiat vel non fiat:5 ut si dicatur, Do tali donec ei providero. [003] Liberum autem tenementum non potest dici alicuius quod quis tenet ad [004] certum numerum annorum, mensium vel dierum, licet ad terminum [005] centum annorum qui excedit vitas hominum. Item liberum tenementum [006] dici non potest alicuius quod quis tenet ad voluntatem dominorum precario, [007] quod tempestive et6 intempestive poterit revocari sicut de anno in [008] annum et7 de die in diem. Item dicitur liberum tenementum ad differentiam [009] eius quod est villenagium, quia tenementorum aliud liberum aliud [010] villenagium. Item liberorum aliud tenetur libere pro homagio et servitio [011] militari, aliud in libero socagio cum fidelitate tantum, vel cum homagio [012] et fidelitate secundum quosdam. Item liberorum aliud libera et perpetua [013] elemosina aliud pura et libera et perpetua, quæ quidem sunt tam in bonis [014] hominis8 quam bonis9 dei, quia dantur10 non solum11 deo et tali ecclesiæ, [015] sed abbatibus et prioribus ibidem deo servientibus. <Item est tenementum [016] datum in liberam elemosinam rectoribus ecclesiarum quæ pura est [017] et libera, et magis libera et pura: una quæ datur ecclesiæ nomine dotis [018] in12 dedicatione et alia quæ datur post dedicationem.> Item liberorum [019] aliud proprium aliud commune. Item communium aliud commune cum [020] participibus sicut inter plures qui sunt quasi unus heres, et aliud commune [021] quasi inter vicinos ratione vicinitatis, sicut sunt divisæ et termini [022] agrorum qui communes sunt, sive sint lapides sive ligna sive fossata, et [023] quæ13 ponuntur in terminis14 agrorum, ut sciatur quid cui debeat remanere [024] sicut liberum tenementum separatim,15 ut sciat quilibet quid sit proprium [025] quid alienum. Illud autem quod ponitur ad differentiam et distinctionem [026] f.207b] agrorum non erit proprium sed commune, et ita quod totum [027] erit unius in communi et alterius nihil, autem16 separatim17 alicuius, et [028] sic totum unius et nihil, sed tamen secundum diversos respectus. Et unde [029] dicunt quidam quod si fossatum prosternatur a vicino vel in aliquo [030] diminuatur, vel si lapides finales amoveantur vel arbores finales succidantur, [031] quod ibi sit potius transgressio quam disseisina. Re vera agi [032] poterit ad utrumque in eo quod disseisina continet sub se hæc duo, [033] disseisinam de libero tenemento et transgressionem. Transgressio vero [034] sub se non continet disseisinam, sed18 in eo quod disseisina sub se continet [035] utrumque, poterit negotium terminari sicut disseisina vel sicut transgressio: [036] et quia qui facit quod plus est facit id quod minus est,19 sed non
Volume 3, Page 127
Next