[001] habet hundredum ille24 redditum habeat donec hundredum convincatur [002] ab eo, et sic fiat de similibus.
Exceptio quæ competit contra querentem ex persona tenentis.
[004] COMPETIT etiam exceptio tenenti ex25 persona sua propria contra querentem, [005] ut si dicat quod ipse non fecerit26 disseisinam si disseisina ibi fuerit, [006] sed alius antecessor vel prædecessor suus qui mortuus est, et ipse non [007] utitur alia27 seisina quam ipsi fecerunt, et cum iniuria personalis sit ad [008] heredes non extenditur neque ad successores, nec eodem modo cum personalis [009] sit, quia pna tenebit suos auctores. Igitur alia actione opus erit [010] per breve de ingressu. Item si dicat quod ipse non fecit disseisinam sed [011] alius, licet rem habeat disseisitam, videndum erit utrum illam habeat [012] f.204] vitiosam, scilicet statim post disseisinam, sive de voluntate primi [013] et principalis disseisitoris, sicut ex aliqua iusta causa adquisitionis, [014] sive ad unum pervenerit sive ad plures de manu in manum, sive contra [015] voluntatem primi disseisitoris per disseisinam vel per1 intrusionem. Quibus [016] casibus sine primo et principali disseisitore non respondebit quia per se [017] disseisinam non fecit2 sed cum alio, secundum quod videri poterit si rex [018] disseisinam fecerit et postea rem3 ad alium statim transtulerit, quilibet [019] est disseisitor principalis, rex primus et principalis propter factum, et [020] alius similiter principalis propter recentem ingressum, et quamvis principalis [021] sit, tamen4 sine5 rege non respondebit quia simul cum eo fecit disseisinam. [022] Item nec vice versa primus et principalis non respondebit sine [023] secundario, quia sine eo restituere non potest. Item si per longum intervallum [024] post disseisinam ad alios res pervenerit, sive ad unum sive ad [025] plures successive, tales non sunt principales disseisitores licet sint rei [026] vitiosæ iniusti detentores, ut supra plenius de translationibus.
Quis dici debeat principalis disseisitor, quis secundarius.
[028] AD maiorem autem evidentiam videndum est per exemplum quis primus [029] et principalis disseisitor sit, et quis6 principalis sed secundarius eo quod [030] seisinam habuerit rei disseisitæ post disseisinam. Et sciendum quod facit [031] quis disseisinam nomine proprio et aliquando nomine alieno, sicut procurator, [032] servus vel familia. Item sunt disseisitores primi et principales, et [033] sunt disseisitores secundarii. Item sunt primi et principales disseisitores, [034] et sunt secundarii rei disseisitæ iniusti detentores, unus vel plures, post [035] disseisinam, et non sunt disseisitores. Item sunt primi et principales disseisitores [036] per se et sine aliis, antequam rem disseisitam ad aliam transtulerint7 [037] de voluntate vel contra voluntate, et cum translata fuerit alii