Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 104

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 104

Next

Go to Volume: Page:

[001] sequitur, et non debet sine iudicio sequelam vel catalla quæ sequuntur
[002] corpus sibi usurpare, sed primo debet assisa procedere¹⁴ de disseisina, et
[003] f.198b] cum statu liber per assisam recuperaverit, tunc primo agat dominus
[004] suus per breve de nativis de statu suo, non obstante replicatione de
[005] statu libero. Et cum corpus recuperaverit, tunc recuperabit quidquid
[006] corpus sequitur, scilicet sequelam, terras et catalla, quod quidem si primo
[007] ante restitutionem ageret de statu petendo illum in servitutem, numquam
[008] ei responderet in causa status obstante exceptione spoliationis. Et cum
[009] post assisam de statu agatur, tunc primo proponere poterit in modum
[010] exceptionis privilegia sua, per quæ se tueri poterit imperpetuum in statu
[011] libero, quod prius nisi velit necesse non¹⁵ habebit: ut si clericus fuerit
[012] ordinatus vel miles, vel extiterit in villa privilegiata vel in dominico domini
[013] regis per unum annum et¹⁶ diem sine clamio. In primo enim casu defendat
[014] eum in assisa liber status tantum. In secundo vero casu defendent¹⁷
[015] privilegia statum suum cum petatur in servitutem per breve de nativis.
[016] Cum vero servus extra potestatem et in libero statu seisinam suam recuperaverit
[017] per assisam versus dominum suum cuius re vera servus fuerit,
[018] non obstante exceptione servitutis, venit quidam extraneus a latere ad
[019] quem nihil pertinet et disseisiat eum, licet sua non intersit, servus profert
[020] assisam novæ disseisinæ, disseisitor opponit ei exceptionem servitutis, et
[021] cum ad exceptionem probandam nullam aliam habeat probationem per
[022] parentes vel alio modo quod querens servus sit, ponit se disseisitor in
[023] assisam, et cum requiratur a querente eodem modo si velit ponere se in
[024] assisam, querens¹⁸ eligere poterit utrum se ponere voluerit in assisam¹⁹ de
[025] statu suo, vel replicare ut supra quod non habet necesse ponere statum
[026] suum in assisam vel iuratam per parentes antequam fuerit restitutus. Et
[027] idem erit iudicium quod²⁰ supra contra dominum suum, quia si locum
[028] habeat replicatio contra dominum, multo fortius locum habere debebit
[029] contra extraneum. Et esto quod gratis et sine aliqua replicatione se posuerit
[030] in assisam de statu suo, et assisa dicat quod servus sit, non videtur quod
[031] extraneus aliquid sibi per hoc adquirere possit cum non sit servus suus sed
[032] alterius. Et quidquid servus iuste adquirit, adquirit²¹ domino suo quasi
[033] emptum de re sua et non extraneo. Nec cum quis servus sit non erit servus
[034] cuilibet de populo, quia sunt iura separata in servo, quia aut est meus
[035] omnino aut tuus proprius vel communis. Item si rem peteret disseisitor
[036] extraneus nulla competeret ei actio. Si autem corpus servi, non posset eum
[037] probare esse suum nec de denariis suis emptum, quod quidem dominus
[038] servi dicere poterit et nullus alius, et quidquid servus iuste²² adquirit, hoc

Notes

14. producere, OB, MA, MB, CM.

15. nisi, OB, MA, MB, CM; tunc, LA.

16. et unum, V, MG, Y.

17. defendant, LA, MC, Y; defenderet, OC; defendant, MG.

18-19. Om., OA, CE, Y.

20. ut, LA, MC.

21. adquiritur, MC; om., LA.

22. iniuste, OB, MA, MB, CM.