Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 2, Page 42

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 2, Page 42

Next

Go to Volume: Page:

DE ADQUIRENDO RERUM DOMINIO

Qualiter dominia rerum adquiruntur de iure naturali vel gentium.

[003] DICTUM est supra de rerum divisione. Nunc autem dicendum est³⁶
[004] qualiter dominia rerum adquiruntur de iure naturali sive gentium,
[005] ut a vetustiore iure incipiatur, quod cum ipso genere humano rerum natura
[006] prodidit, et post dicendum erit de iure civili, quod³⁷ postea esse cœpit,³⁸ cum
[007] et civitates condi et magistratus creari et leges scribi cœperunt.

De feris bestiis.

[009] IURE autem gentium sive naturali dominia rerum adquiruntur multis
[010] modis. Imprimis per occupationem eorum quæ non sunt in bonis alicuius,
[011] et quæ nunc³⁹ sunt ipsius regis de iure civili et non⁴⁰ communia ut olim.
[012] Sicut sunt feræ bestiæ, volucres et pisces, id⁴¹ est⁴² omnia animalia quæ in
[013] terra et in mari et in cœlo, id⁴³ est⁴⁴ in ære, nascuntur, ubicumque capiantur,
[014] et cum capta fuerint⁴⁵ incipiunt esse mea, quia mea custodia coercentur.
[015] Et eadem ratione, si evaserint custodiam meam et in naturalem libertatem
[016] se receperint,⁴⁶ desinunt esse mea et rursus fiunt occupantis. Recipiunt
[017] autem naturalem libertatem tunc,⁴⁷ cum vel oculos meos⁴⁸ effugerint in
[018] ære libero et non sub capa mea, vel ita sint⁴⁹ in conspectu meo ut impossibilis
[019] sit eorum persecutio.

De piscatione, venatione, apprehensione.

[021] ITEM continet occupatio piscationem, venationem, et apprehensionem.⁵⁰
[022] Et nec sola persecutio facit rem esse meam. Nam etsi feram bestiam vulneraverim
[023] ut capi possit, non tamen⁵¹ est mea nisi cepero,⁵² immo erit
[024] posterius⁵³ occupantis, quia multa accidere solent ne capiam. Item si in
[025] laqueum, quem venandi causa tetendi⁵⁴ aper inciderit, et cum coercerem eum
[026] exemptum⁵⁵ abstuli, erit meus si in potestatem meam pervenerit, nisi consuetudo
[027] vel privilegium se habeat in contrarium.

Notes

36. Om., OA, OB, OC, LA, HA, MC.

37-38. quæ postea esse cœperunt, OA, LA.

39. non, OB (qui), MA, MB, HA, MC; om., MG, CM.

40. Om., OB, MA, MB, CE, MG, CM, MC.

41-42. et, V, OB, MB, MG, CM.

43-44. et, V, MA, MB, MG, CM, HA, MC.

45. fuerunt, OB, MA.

46. receperunt, MA; receperim, OB.

47. tunc vel, MG, CM.

47-48. tunc cum ab aspectu oculorum meorum, OC.

49. sicut, MB, OB (corr. sint).

50. comprehensionem, MG, CM.

51. Om., OB, MG, CM.

52. ceperim, OC, MG, CM.

53. potius, V, OC, OB, MA, MB.

54. tetendit, OA, OB, MA, MB, MC, CE; tenendi, OC; tenendi quæ incidit, CM, MG; tetendi, V, LA, HA.

55. exemptam, MG, CM.