Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 2, Page 405

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 2, Page 405

Next

Go to Volume: Page:

Debet a iustitiariis dici ei qui suspectus habetur, quod omnes a iurata amoveat quos aliqua sufficienti ratione suspectos habuerit.

[002] CUM igitur procedendum sit de³² huiusmodi³³ ad inquisitionem, ut ad iudicium
[003] securius procedatur et ut periculum et suspicio tollatur, iustitiarius
[004] dicat³⁴ indictato quod si aliquem ex duodecim iuratoribus suspectum habeat,
[005] illum iusta³⁵ ratione amoveat. Et illud idem dicatur de villatis, ut si capitales
[006] inimicitiæ fuerint inter aliquos ipsorum et indictatum, vel si ob cupiditatem
[007] terræ suæ³⁶ habendæ, ut prædictum est, qui omnes ex iusta suspicione³⁷
[008] amovendi sunt, ut inquisitio absque omni suspicione procedat.

Quod villatæ iurabunt per se vel omnes simul erectis manibus.

[010] PRÆSENTIBUS igitur duodecim iuratoribus et quatuor villatis, imprimis iurabit
[011] quilibet de villata³⁸ per se, vel omnes simul erectis³⁹ sursum manibus
[012] singulorum in hæc verba.

Forma sacramenti hæc est.

[014] HOC auditis iustitiarii quod veritatem dicemus de hoc quod a nobis requiretis⁴⁰
[015] ex parte domini regis, et pro nihilo omittemus quin veritatem dicamus,⁴¹
[016] sic nos deus adiuvet⁴² etcetera.

Verba quæ a iustitiariis proponenda sunt post sacramentum factum.

[018] ET tunc unus ex iustitiariis illis huiusmodi⁴³ verba proponat: Talis qui hic
[019] præsens est rettatus de morte talis vel alio tali crimine, venit et defendit
[020] mortem et totum, et ponit⁴⁴ se super linguas vestras de hoc de bono et malo,
[021] vel forte dicet de hoc et de⁴⁵ aliis malefactis, si forte de aliis suspectus
[022] habeatur. Et multum refert utrum se posuerit super eos tali vel tali, quia
[023] secundum hoc⁴⁶ diversa sequitur condemnatio vel deliberatio.⁴⁷ Et ideo vobis
[024] dicimus quod in fide qua deo tenemini et per sacramentum quod fecistis,
[025] nobis scire faciatis inde veritatem, nec omittatis timore, amore vel odio, sed
[026] solum deum habentes præ oculis, quin dicatis si culpabilis sit de hoc quod ei
[027] imponitur vel de aliis maleficiis vel non, et non incumberetis eum si innocens
[028] sit a delicto illo.⁴⁸ Et postea secundum eorum veredictum aut sequetur
[029] deliberatio vel condemnatio.

Generalis forma observanda in sacramentis coram iustitiariis faciendis.

[031] ISTAM vero formam inquisitionis per patriam⁴⁹ servabunt iustitiarii generaliter
[032] in omnibus inquisitionibus quæ faciendæ⁵⁰ sunt pro morte hominis, ubi
[033] quis se posuerit super inquisitionem, sive sponte sive per cautelam inductus,
[034] sive per necessitatem, in omnibus criminibus maioribus et minoribus. Pos-

Notes

32-33. Om., MG, CM.

34. dicat de, LA, MC.

35. iuxta, MG, CM.

36. Om., OA, LA, MC, CE.

37. actione, OB; ratione, MA, MB.

38. villatis, LA, MC.

39. eiectus, OB, MA.

40. requiritis, LA, MG, CM; inquiretis, MA.

41. dicemus, V, MG, CM.

42. Om., OA, CE, OB.

43. hoc modo, OB, MA, MB.

44. imponit, OB, MA, MB.

45. Om., OA, CE, OB, MA, MB.

46. Om., MG, CM.

47. liberatio, MC, LA.

48. isto, MSS. var.

49. pænitentiam, OA, LA, OB, MA, MB; pœnam, CE.

50. facta, MG, CM; facit (sicut pro), OC.