Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 2, Page 166

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 2, Page 166

Next

Go to Volume: Page:

[001] visionem et antequam in seisina fuerit præsentandi, donatarius rem cum
[002] advocatione, vel advocationem per se, etiam¹⁶ post præsentationem ad
[003] alium transtulerit, qui similiter præsentaverit ante provisionem, et postea
[004] donatario provisum fuerit, et iterum ecclesiam vacare contigerit, et omnes
[005] præsentaverint, scilicet donator primus et donatarius primus et secundus:
[006] donator¹⁷ primus erit omnibus aliis præferendus, quia si primus donatarius
[007] et secundus prima facie actionem habeant de præsentatione, donator habe-
[008] f.55b] bit exceptionem de provisione, et non poterit primus donatarius
[009] dare ad remanentiam vel cum effectu, qui perpetuitatem non habet,¹⁸ vel
[010] quia eius status dependet ex insidiis fortunæ. De hac materia inveniri
[011] poterit de termino Paschæ anno regis Henrici septimo,¹⁹ comitatu Bedefordiæ,
[012] de Falkesio de Breaute et priore de Newenham, assisa ultimæ
[013] præsentationis de ecclesia de Haspele.

De libertatibus et quis concedere possit libertates et quæ sint regis.

[015] DICTUM est supra qualiter iura et res incorporales transferuntur,²⁰ et
[016] quasi traduntur,²³ et qualiter possidentur vel quasi, et qualiter per verum
[017] usum retinentur. Nunc autem dicendum erit²⁴ de libertatibus, quis concedere
[018] possit libertates, et quibus, et qualiter transferuntur, et qualiter possidentur
[019] vel quasi, et qualiter per usum retinentur. Quis? Et sciendum
[020] quod ipse dominus rex, qui ordinariam habet iurisdictionem et dignitatem
[021] et potestatem super omnis qui in regno suo sunt. Habet enim omnia iura
[022] in manu sua quæ ad coronam et laicalem pertinent potestatem et materialem
[023] gladium qui pertinet ad regni gubernaculum. Habet etiam iustitiam
[024] et iudicium quæ sunt iurisdictionis, ut ex iurisdictione sua sicut dei minister
[025] et vicarius tribuat unicuique quod suum fuerit. Habet etiam ea quæ
[026] sunt pacis, ut populus sibi creditus²⁵ in pace sileat et quiescat, et ne quis
[027] alium verberet, vulneret vel male contrectet,²⁶ ne quis rem alienam per vim
[028] et roberiam auferat vel²⁷ asportet, ne quis hominem mahemiet vel occidat.
[029] Habet etiam coertionem ut delinquentes puniat et coercet. Item habet in
[030] potestate sua ut leges et constitutiones et assisas in regno suo provisas et
[031] approbatas et iuratas, ipse in propria persona sua²⁸ observet et a subditis
[032] suis faciet²⁹ observari. Nihil enim prodest iura condere, nisi sit qui iura
[033] tueatur. Habet igitur rex huiusmodi iura sive iurisdictiones in manu sua.
[034] Habet etiam præ ceteris omnibus in regno suo privilegia de iure gentium

Notes

16. etiam si, LA, Y, MC.

17. donatarius, MSS. var.

18. habuit, OB, MA, MB, CM.

19. octavo, OB; sexto, CM.

20-23. transferuntur et qualiter possidentur et quasi traduntur vel quasi et qualiter per, MG, Y, OC (possidentur et qualiter traduntur et qualiter per).

24. Om., OB, CM; est, MA, MB.

25. traditus, V, MB, MG.

26. contractet, MSS. var.

27. et, OB, MA, MB, CM, CE.

28. Om., OB, MA, MB, CE.

29. faciat, V, OB, MA, MB, CE, CM.