Untitled Document
Bio-Bibliographical Guide to Medieval and Early Modern Jurists

Ames Projects

Click on image for more information

 

 

Report No. c003

Jacobus de Porta Ravennate

c.1110–1178

 

Alternative Names

Jacobus; Jacobus Bononiensis; Iacopo di Porta Ravennate

 

Biography/Description

The youngest of the ‘Four Doctors’. Most likely from Bologna from a Lombard family; documented as a lawyer and teacher of law in Bolognese sources between 1151 and 1169; in the first document, the first podesta of Bologna named him judge delegate; in this final date he represented the abbey of Pomposa before the bishop of Bologna acting as a papal judge delegate. Probably active for a time in Modena. Student of Irnerius; probably also studied under Bulgarus and Martinus. Came into the service of Frederick Barbarossa in 1155 with Bulgarus and Martinus and was consulted at Roncaglia in 1158. Died on 11 October,1178, survived by at least one daughter, Zugiana.

J. maintained a very good reputation in his day. Later sources indicate that he was involved in writing certain of the Roman law sections of the Decretum, but whether this is true or how exactly Jacobus was involved is unclear. Fewer writings of his have survived and been printed than those of Bulgarus and Martinus. He is cited far less in the Glossa ordinaria (about 30 times). Unique at his time for his interest in the final three books of the Codex (the Tres Libri). Probably had foremost interest in criminal and procedural law. His glosses bear the siglum ‘J’, ‘Ja’, or ‘Jaco’.

 

Entry by: AL viii.2016

 

Text(s)

 
No. 01

Glossae ad Corpus iuris ciuilis.

 
No. 02

Apparatus ad Codicem. On select titles in the first two books of the Cod.: 1.1., 1.2, 1.3, 1.14, 1.18, and 2.1.

 
No. 03

Distinctiones.

 
No. 04

Summula de restitutionibus maiorum. On Dig. 4.6; also known under title Summula de in integrum restitutionibus maiorum.

 
No. 05

Quaestiones.

 
No. 06

Disputationes.

 
No. 07

Summula de legibus.

 
No. 08

Summula de aequitate.

 
No. 09

Solutio contrarietatis. Authorship of J is possible but not certain.

 

Text(s) – Manuscripts

No. 07

Summula de legibus.

 
Manuscript

Berlin, Staatsbibl. lat. fol. 275

 
No. 09

Solutio contrarietatis.

 
Manuscript

c003Txt09c003Txt09Ms1

 

Text(s) – Modern Editions

No. 01

Glossae ad Corpus iuris ciuilis.

 
Modern Editions

Ed. F. von Savigny in Geschichte 4.494–96 (only 8 glosses printed; on Digestum vetus, Digestum novum, and Novellae).

 
 

Ed. P. Torelli in ‘Glosse preaccursiane alle istituzioni. Note terza: Jacobo e Hugo’, Rendiconto delle sessioni dell’Accademia (Classe di scienze morali 4.8; Bologna 1946) 170–78 (select glosses on the Institutes). Reprinted in: Scritti di storia 167–214.

 
 

Ed. A. Converso in ‘Sul manoscritto torinese F.II 15’, , 37/38 (1964/65) 51–52.

 
 

Repertorium manuscriptorum veterum Codicis Iustiniani, ed. G. Dolezalek (Ius Commune, Sonderheft 23; Frankfurt a.M. 1985) 1.476–89 (select glosses on the Codex).

 
 

Ed. L. Chiappelli in ‘Glosse d’Irnerio e della sua scuola tratte dal manoscritto capitolare pistoiese dell’Authenticum’, Atti dell’Accademia Nazionale dei Lincei, 4th ser., 2 (1886) 203 (select glosses on the Authenticum).

 
 

Tres Libri Codicis: la ricomparsa del testo e l’esegesi scolastica prima di Accursio, ed. E. Conte (Studien zur Europäischen Rechtsgeschichte 46; Frankfurt a.M. 1990) 107–13 (glosses on the Tres Libri).

 
No. 02

Apparatus ad Codicem.

 
Modern Editions

Die Glossen des Irnerius, ed. G. Pescatore (Greifswald 1888; repr. Frankfurt 1968) 80–103;. (Incorrectly printed under the name of Irnerius. Pescatore corrected the mistake in 1896..)

 
No. 03

Distinctiones.

 
Modern Editions

Ed. G. Pescatore in ‘Verzeichnis legistischer Distinktionen mit Angabe des Verfassers’, ZRG Rom. Abt., 33 (1912) 493–95, 502.

 
 

Ed. E. Seckel in ‘Distinctiones glossatorum: Studien zur Distinktionen–Literatur der romanistischen Glossatorenschule, verbunden mit Mitteilungen unedierter Texte’, FS Ferdinand von Martitz (Berlin 1911) 348–49, 352–53.

 
 

Ed. M. Bellomo in ‘A proposito della rappresentanza: due inedite distinctiones di Jacopo e di Martino’, ASD, 7 (1963) 115–24.

 
No. 04

Summula de restitutionibus maiorum.

 
Modern Editions

Beiträge zur mittelalterlichen Rechtsgeschichte II: Miscellen, ed. G. Pescatore (Berlin 1889; repr. Torino 1967) 43–46.

 
No. 05

Quaestiones.

 
Modern Editions

Ed. G. Palmieri in ‘Quaestiones dominorum bononiensium, Collectio Parisiensis’, Bibliotheca iuridica medii aevi, I (Bologna 1914; repr. Torino 1962) ‘Additiones’ 235–66; (13 questions by Jacobus).

 
No. 06

Disputationes.

 
Modern Editions

Ed. G. Palmieri in ‘Quaestiones dominorum bononiensium, Collectio Grationopolitana’, Bibliotheca iuridica medii aevi, I (Bologna 1914; repr. Torino 1962) ‘Additiones’ 209–42; (5 disputations by Jacobus).

 
No. 08

Summula de aequitate.

 
Modern Editions

Summa codicis Berolinensis: Studio ed edizione di una composizione ‘a mosaico’, ed. L. Loschiavo (Ius commune, Sonderhefte 89; Frankfurt a.M. 1996) 235–36.

 
No. 09

Solutio contrarietatis.

 
Modern Editions

Studies in the Glossators of the Roman Law: Newly Discovered Writings of the Twelfth Century, ed. H. Kantorowicz (Cambridge 1938; repr. Aalen 1969) 301;.

 

Literature

F. Andrés, ‘Jacobo’, in Juristas universales 1.329–31.

L. Loschiavo, ‘Iacopo di Porta Ravennate’, in DGI (2013) 1.1103-1105.

L. Loschiavo, ‘Iacopo di Porta Ravennate’, in DBI (2004) 62.84–87.

H. Lange, Glossatoren (1997) 178–83, 189–91.

G. Minnucci, Tractatus criminum saeculi XII (Bologna 1997) lxxix–lxxx.

L. Loschiavo, Summa codicis Berolinensis: Studio ed edizione di una compositione ‘a mosaico’ (Ius Commune, Sonderheft 89; Frankfurt a.M. 1996) 128–30, 232–33, 235–36.

E. Cortese, Il diritto nella storia medievale (Roma 1995).

G. Pace, ‘“Garnerius Theutonicus”: Nuove fonti su Irnerio e i “quattro dottori”’, RIDC, 2 (1991) 123–33.

E. Conte, Tres Libri Codicis: la ricomparsa del testo e l’esegesi scolastica prima di Accursio (Studien zur Europäischen Rechtsgeschichte 46; Frankfurt a.M. 1990) 10–13, 48–50, 107–113.

E. Cortese, ‘Lex, aequitas, utrumque ius nella prima civilistica’, in ‘Lex et iustitia’ nell’utrumque ius: radici antiche e prospettive attuali, A. Ciani, ed. (Utrumque ius 20; Città del Vaticano 1989) 95–119.

H. Glöckner, Cogitationis poenam nemo patitur (D. 48.19.18): Zu den Anfängen einer Versuchslehre in der Juriprudenz der Glossatoren (Studien zur Europäischen Rechtsgeschichte 42; Frankfurt a.M. 1989) 68–70.

G. Dolezalek, Repertorium manuscriptorum veterum Codicis Iustiniani (Ius Commune, Sonderheft 23; Frankfurt a.M. 1985) 166, 889, 892–93, 923.

J. Fried, Die Entstehung des Juristenstandes im 12. Jahrhundert (Köln 1974) 52–54, 95, 108–109, 116–17.

V. Colorni, ‘Le tre leggi perdute di Roncaglia (1158) ritrovate in un ms. parigino (Bibl. nat. Cod. lat. 4677)’, Scritti in memoria di Antonino Giuffrè (Milano 1967) 1.111–70.

E. Cortese, La norma giuridica: Spunti teorici nel diritto comune classico (Milano 1962/64).

N. Vilain, ‘Prescription et bonne foi du Décret de Gratien (1140) à Jean d’André († 1348)’, Traditio, 14 (1958) 181–85.

H. Kantorowicz, Studies in the Glossators of the Roman Law: Newly Discovered Writings of the Twelfth Century (Cambridge 1938; repr. Aalen 1969) 103–11.

F. von Savigny, Geschichte 4.141–54.