Bracton: Thorne Edition: Latin. Volume 3, Page 102

Harvard Law School Library

Bracton Online -- Latin

Volume 3, Page 102

Next

Go to Volume: Page:

[001] villenagio eiectus fuerit non recuperabit, quia eiectus tenuit nomine alieno.
[002] Cum autem servus sub potestate domini aliquando constitutus fuerit, per
[003] incuriam¹³ vel negligentiam domini effici poterit fugitivus, et dum fuerit
[004] in recenti fuga et recenter insecutus reduci poterit sine alicuius iniuria,
[005] sicut dicitur in titulo de servis fugitivis. Sed¹⁴ si per negligentiam dominorum
[006] in fuga perstiterit per tantum tempus quod sine brevi reduci non
[007] possit, nec teneatur sine brevi de statu suo¹⁵ respondere, extunc incipit
[008] esse in statu libero. Est enim statu liber qui personam habet standi in
[009] iudicio quasi liber licet non sit. Et dicitur status a sto, stas. Et est statu
[010] liber cum sine brevi de statu suo respondere non teneatur. Et¹⁶ sicut¹⁷
[011] servus poterit esse statu liber, eadem ratione vice versa poterit liber esse
[012] statu servus, ut supra de statu hominum de hac materia. Cum autem
[013] quis ita extra potestatem et in statu libero constitutus tenementum
[014] liberum adquisiverit,¹⁸ et inde sine iudicio fuerit disseitus, non multum
[015] refert quis eum disseisiverit, utrum¹⁹ dominus suus proprius feoffator de
[016] proprio feoffamento vel de feoffamento alieno, vel non dominus feoffator,
[017] vel omnino extraneus ad quem nihil pertinet, quia versus omnes indifferenter
[018] recuperabit, quia iniuste disseisitus est, et habet personam standi
[019] in iudicio versus omnes donec status suus mutatus fuerit, quod dominus
[020] suus²⁰ eum recuperaverit per iudicium per breve de nativis. Et semper
[021] habebit de statu suo exceptionem donẾ corpus suum disrationatum fuerit
[022] cum sequela et catallis suis quæ corpus sequuntur, quod est principale.
[023] Et cum personam habuerit standi in iudicio sicut statu liber, erga dominum
[024] proprium recuperabit cuius re vera servus est, non obstante exceptione
[025] servitutis, donec corpus recuperaverit. Multo fortius stabit in
[026] iudicio versus extraneum cuius servus non fuerit, non obstante illa exceptione,
[027] sive extraneus feoffator fuerit sive non. Et cum nihil ius habeant
[028] in persona, multo fortius nec in sequela nec in rebus suis. Cum igitur in
[029] statu libero et extra potestatem perquisitum fecerit a quocumque domino
[030] vel non domino, et dominus ipsum disseisiverit, et cum talis statu liber
[031] assisam portaverit in absentia domini, vel ita quod nihil sit exceptum
[032] contra assisam de statu sive dominus præsens sit sive absens, et iuratores
[033] f.198] dicant ipsum omnino esse liberum, nulla facta mentione quod
[034] statu liber sit vel omnino servus, cum sit extra potestatem, convincendi
[035] sunt nisi in ipsa convictione respondeatur contra assisam ac si dominus
[036] præsens esset: et multo fortius si servus fuerit sub potestate domini facta
[037] diligenti examinatione. Si autem cum præsens fuerit et in statu libero et
[038] cum petierit per assisam, obiciatur ei villenagium a domino disseisitore et

Notes

13. sic, OA, CE, Co, MG; inciriem, MC; iniuriam, MSS. gen.

14. et, OA, CE.

15. Om., OB, MA, MB, CM.

16. Om., LA, MC.

17. sic, OB, MA, MB, CM.

18. adquisierit, MG, CM.

19. utrum dictus, LA, MC.

20. Om., LA, OB, MB, CM, MA (om. dominus s.).